Burgers herkennen online overheidsinformatie niet altijd direct als afkomstig van de overheid. Daardoor kan men ten onrechte denken dat een website van de overheid is, terwijl dit niet zo is, of juist andersom. Een uniforme domeinnaamextensie, zoals “.overheid.nl” of “.gov.nl”, kan dat probleem verkleinen. Zo’n toevoeging achter de URL maakt overheidswebsites beter herkenbaar en verkleint de kans op fraude. Waar logo’s en keurmerken relatief eenvoudig te vervalsen zijn, is het nabootsen van een officiële domeinnaam een stuk lastiger. Centerdata deed in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderzoek naar de meerwaarde van zo’n uniforme domeinnaamextensie.
Groot online experiment
In augustus 2023 vond er in het LISS panel een online experiment plaats onder ruim 1.700 LISS panelleden. De respondenten kregen eerst acht websites te zien die de huidige situatie nabootsten, zonder uniforme domeinnaamextensie. Ze moesten telkens aangeven of het om een overheidswebsite ging. Daarna kregen ze een korte uitleg over het gebruik van een uniforme domeinnaam en beoordeelden ze opnieuw acht andere websites. De helft van de deelnemers zag de extensie “.gov.nl”, de andere helft “.overheid.nl”. Ook varieerde de hoeveelheid uitleg:
- Korte uitleg: overheidswebsites eindigen op [.overheid.nl / .gov.nl] en gebruiken een beveiligde HTTPS-verbinding.
- Uitgebreide uitleg: naast bovenstaande informatie werd uitgelegd dat criminelen door de uniforme domeinnaam veel moeilijker overheidswebsites kunnen vervalsen.
Vier soorten websites getest
Er werden vier categorieën websites gebruikt:
- Herkenbare overheidswebsites – zoals www.belastingdienst.nl.
- Minder herkenbare overheidswebsites – zoals www.heyhetisoke.nl.
- Frauduleuze lookalikes (niet-bestaande) – zoals www.belastingdienst.toeslagen.internet.nl.
- Niet-overheidswebsites met verwarringsgevaar – zoals www.vog-aanvraag.nl.
Resultaten: meer herkenning, minder misleiding
Na de uitleg herkenden deelnemers zowel echte overheidswebsites als niet-overheidswebsites beter. Vooral bij frauduleuze lookalikes (type 3) bleek “.gov.nl” effectiever in het ontmaskeren van nepwebsites dan “.overheid.nl”. Voor de overige categorieën was er geen duidelijk verschil in effectiviteit tussen beide domeinnaamextensies. Wel gaven deelnemers subjectief de voorkeur aan “.overheid.nl”. Daarnaast hielp een uitgebreide uitleg deelnemers beter dan een korte uitleg om overheidswebsites correct te identificeren én nepwebsites te herkennen.
Conclusie
Het onderzoek concludeert dat een uniforme domeinnaamextensie burgers daadwerkelijk helpt om snel en accuraat te beoordelen of een website van de overheid is. Daarmee kan het een krachtig middel zijn in de strijd tegen online misleiding en fraude.