Sporten verhoogt het welzijn bij mensen die kampen met ernstige eenzaamheid of depressieve klachten, veel meer nog dan bij de gemiddelde Nederlander. Bij deze groep dempt sporten namelijk de afname van levensgeluk door eenzaamheid en depressie. Dat blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek van de HAN University of Applied Sciences, dat deze week is gepubliceerd in het Journal of Sports Economics.
De studie, uitgevoerd door Jelle Schoemaker en Willem de Boer (HAN), in samenwerking met Sheffield Hallam University en Manchester Metropolitan University, laat zien dat sport kan fungeren als een buffer voor het welzijn van kwetsbare groepen. Ook wanneer sporten niet direct leidt tot minder depressieve klachten of minder eenzaamheid, kan het van grote waarde zijn voor het algemene welbevinden.
Sport dempt verlies in levensgeluk: inzichten uit tien jaar LISS paneldata
De onderzoekers analyseerden data van ruim 1.800 Nederlanders over een periode van tien jaar (2009-2018), afkomstig van de kernstudies van het LISS panel. Daaruit blijkt dat een extra uur sport per week tot wel 37% van de terugval in welzijn door eenzaamheid kan compenseren. Bij mensen met frequente depressieve gevoelens is dat 14%.
Om de impact voor beleidsmakers concreet te maken, vertaalden de onderzoekers deze winst in welbevinden naar monetaire waarden middels de compensatiemethode. Deze methode zet de impact van sport en bewegen op ons welzijn af tegen het benodigde inkomen dat dezelfde winst in gevoel van welzijn oplevert. Voor iemand met depressieve klachten vertegenwoordigt een wekelijks uurtje sporten een maandelijkse waarde van €526 aan levensgeluk. Voor mensen die zich ernstig eenzaam voelen is dit effect nog groter: €1.266 per maand.
Meer dan recreatie
Volgens onderzoeker Jelle Schoemaker (HAN Academie Sport en Bewegen) laten de cijfers zien dat we anders naar sport moeten kijken. Het is niet alleen een persoonlijke vrijetijdsbesteding of gezondheidsinterventie, maar ook een instrument voor maatschappelijke weerbaarheid.
Schoemaker: “Sport draagt niet alleen bij aan fysieke en mentale gezondheid, maar dempt aantoonbaar een deel van het verlies in welbevinden – precies daar waar dat verlies door tegenslag het hardst aankomt. Er is een groep in de samenleving voor wie het leven minder vanzelf gaat. Voor hen is de marge om tegenslag op te vangen klein. Zij worden sneller geraakt door sociale schokken en raken vaker overbelast door alledaagse druk. Sport is echter een stille producent van veerkracht bij deze kwetsbare groepen.”
Oproep tot gericht beleid
De resultaten onderstrepen het belang van toegankelijk sportaanbod, juist voor mensen die niet vanzelfsprekend hun weg naar sport weten te vinden. De onderzoekers pleiten ervoor dat gemeenten en beleidsmakers sport gericht inzetten als preventief middel – een welzijnsmedicijn – in het sociaal domein en de geestelijke gezondheidszorg. Zorgen dat deze specifieke doelgroepen gaan sporten is niet alleen goed voor de volksgezondheid, maar levert ook maatschappelijk rendement op.
Het volledige onderzoek, The Well-Being Value of Sport for Loneliness and Depression, is gepubliceerd in het Journal of Sports Economics. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Kenniscentrum Sport en Bewegen.