Elk jaar komt meer dan 11 miljoen ton plastic in de zee terecht. Dit plastic breekt erg langzaam af (of zelfs helemaal niet) en zorgt daardoor voor veel schade aan mens en milieu. De helft van dit plastic bestaat uit wegwerpplastic zoals plastic bekertjes, vochtige doekjes, sanitaire producten en sigarettenpeuken. Consumenten weten niet altijd dat bepaalde producten plastic bevatten en wat de invloed is van het onjuist weggooien (zoals het door de wc spoelen) van deze producten.

In opdracht van de Europese Commissie onderzochten we de invloed van verschillende soorten productlabels op de percepties en het (weggooi)gedrag van consumenten. We onderzochten bijvoorbeeld welke manier van framing (positief of negatief) het meest effectief is.

Twee voorbeelden van getoetste labels (negatieve vs. positieve framing)

Onderzoeksaanpak

In dit onderzoek maakten we gebruik van twee soorten experimenten:

  1. Een grootschalig online experiment onder 8.500 consumenten in zes EU-landen. Hierbij legden we verschillende scenario’s voor aan consumenten en lieten we afbeeldingen zien van producten (met of zonder een van de labels).

    Consumenten stelden zich bijvoorbeeld voor dat zij een vochtig doekje op het toilet hadden gebruikt. Vervolgens gaven zij aan hoe zij dit doekje zouden weggooien (door het toilet spoelen of in de prullenbak gooien). Ook werden vragen gesteld om objectief begrip te achterhalen (bijvoorbeeld of zij begrepen dat het product plastic bevat). Verder vroegen we aan consumenten wat zij van de labels vonden.

  2. Een labexperiment onder 378 consumenten in twee EU-landen. Om te bestuderen in hoeverre de resultaten van het online experiment toepasbaar zijn op de werkelijkheid, is een labexperiment uitgevoerd waarin consumenten onder meer verschillende gebruikte producten moesten weggooien (consumenten wisten niet dat dit het doel was van het onderzoek). Ze kregen bijvoorbeeld een drankje in een plastic bekertje (waarop een label stond afgebeeld of niet) en we registreerden wat zij met het lege bekertje deden.
Voorbeelden van productplaatjes in het online experiment

Resultaten

De resultaten lieten zien dat de labels ervoor zorgden dat consumenten veel beter begrepen dat een product plastic bevat en wat de negatieve invloed is op het milieu wanneer zij het product op een onjuiste wijze weggooien. Consumenten gaven bovendien aan dat zij de labels zeer duidelijk en belangrijk vonden. Deze effecten leken het sterkst wanneer gebruik werd gemaakt van negatieve framing. De labels hadden beperkter invloed op het weggooigedrag van consumenten, wat leek te komen doordat consumenten de labels niet altijd opmerkten.

Op basis van de resultaten is een label ontwikkeld dat sinds juli 2021 te vinden is op alle verpakkingen van vochtige doekjes, maandverband, tampons, sigaretten en wegwerpbekertjes die in de EU verkocht worden.