De meeste wijzigingen in de leef-en woon­situatie van Anw-gerechtigden (Algemene nabestaandenwet) worden automatisch via basisregi­straties verwerkt. Als nabe­staanden nog keer een gezamenlijke huishou­ding gaan voeren, is dat niet zo. Dat moeten zij zelf melden. Doen ze dit niet of te laat, dan moeten ze de ten onrechte ontvangen uitkering terugbe­talen inclusief een boete.

Voor Anw-uitkeringsgerechtigden is het soms niet duidelijk of en wanneer ze hun gewijzigde woonsituatie moeten melden. In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft Centerdata in samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank (SVB) daarom een experiment uitgevoerd. Hierin werd gekeken wat het effect is van een persoonlijke en vriendelijke herinneringsbrief (als informatiedienst) waarin de nabestaanden gevraagd wordt om na te gaan hoe hun leefsituatie zich verhoudt tot de wettelijke regels over samenwonen.

Ongeveer 15.000 Anw-gerechtigden met een recht van een jaar of langer kreeg deze vraag. Een controlegroep van vergelijkbare omvang ont­ving de brief niet. Beide groepen zijn enige tijd later via een enquête bevraagd.

Uit het experiment blijkt dat de kans dat een nabestaande een wijziging doorgeeft die kan leiden tot beëindiging van de uitkering, mét herinneringsbrief 30% hoger is dan zonder zo’n brief. Een herinneringsbrief over de inlichtingenplicht kan daardoor worden beschouwd als een effectief en efficiënt instrument voor een gedragsverandering.

Het rapport is hier te vinden.

Dit gedragsexperiment is opgenomen in de reeks “Rijk aan gedragsinzichten: editie 2017” van het Behavioural Insights Netwerk Nederland (BIN NL). Meer informatie is hier te vinden.