Hoe kiezen consumenten hun zorgverzekering? Wat vinden ze belangrijk en waar willen ze voor betalen? In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) deed Centerdata onderzoek naar deze vragen. Consumenten bleken alle onderzochte verzekeringskenmerken belangrijk te vinden. Verrassend genoeg waren ze vaak zelfs bereid voor bepaalde kenmerken méér te betalen dan realistisch is. Dat roept nieuwe vragen op over de keuzes die consumenten maken bij het kiezen van een zorgverzekering. 

Het aanbod van basisverzekeringen bestaat uit verzekeringen die vaak veel op elkaar lijken. Soms heeft de ene verzekeraar alleen nét wat meer contracten afgesloten met ziekenhuizen, of vergoedt hij nét wat meer van de behandeling van een niet-gecontracteerde zorgverlener. In andere gevallen zitten de verschillen zelfs alleen maar in kenmerken die niet met de inhoud van de verzekering te maken hebben, zoals de geboden service of de naamsbekendheid van de verzekeraar. Toch staan hier vaak verschillende premies tegenover.

Dat de verschillen in het verzekeringsaanbod zo klein zijn, roept belangrijke vragen op. Is het aanbod onnodig groot en onoverzichtelijk? Of vinden consumenten de kleine verschillen die bestaan tussen verzekeringen tóch relevant en zijn ze bereid meer premie te betalen voor basisverzekeringen die op bepaalde punten net iets meer bieden?

Keuze-experimenten

Dit werd onderzocht in een online vragenlijst onder ruim 1.700 verzekerden in ons representatieve LISS panel. De vragenlijst bevatte twee keuze-experimenten, waarin respondenten meerdere keuzes maakten tussen (fictieve) verzekeringen met verschillende kenmerken.

Deze experimenten lieten zien dat de contracteergraad van ziekenhuizen en overige zorgverleners, het vergoedingspercentage voor niet-gecontracteerde zorg en de kwaliteit van zorg allemaal bijdragen aan de keuze voor een basisverzekering.

Ook niet-inhoudelijke kenmerken, zoals naamsbekendheid van de verzekeraar, de geboden service en of het een internetpolis betreft, zijn belangrijk voor deze keuze.

Deze resultaten suggereren dat de kleine verschillen die er bestaan tussen verzekeringen in het huidige aanbod belangrijk genoeg zijn voor verzekerden en dat zij bereid zijn meer te betalen voor basisverzekeringen die net wat meer bieden.

Weloverwogen keuze?

Een nieuwe vraag dient zich echter aan wanneer we verder inzoomen op de resultaten: maken verzekerden wel een weloverwogen keuze? In het onderzoek bleken verzekerden bereid relatief veel extra premie te betalen voor kenmerken die in de praktijk maar weinig verschil maken en maakten ze soms irrationele keuzes.

Zo wilden sommigen veel extra premie betalen om géén internetpolis af te sluiten, terwijl ook een internetpolis je niet verplicht om alleen via online kanalen contact op te nemen met de verzekeraar. Ook wilden verzekerden vooral bij een hoge contracteergraad veel extra betalen voor een hogere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg, terwijl de kans dat je bij een niet-gecontracteerde zorgverlener in behandeling komt dan juist kleiner is.

Kleine verschillen

Eén mogelijke verklaring voor deze op het oog irrationele keuzes is dat de manier waarop het aanbod gepresenteerd wordt ervoor zorgt dat kleine verschillen belangrijker lijken dan ze zijn.

De volgende vraag is dus: vinden verzekerden de verschillen die er tussen polissen bestaan écht belangrijk of denken zij dat deze belangrijk zijn door de manier waarop ze gepresenteerd worden? Dat is een vraag die alleen met verder onderzoek beantwoord kan worden.

Meer weten?