NWO Roadmap subsidie voor de verdere ontwikkeling van een digitale infrastructuur voor onderzoek

Centerdata ontvangt samen met partners ruim 15 miljoen euro uit de Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur (GWI) van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). In een nieuw samenwerkingsverband onder de naam Social Science and Humanities Open Cloud for the Netherlands (SSHOC-NL) werken we aan een digitale infrastructuur. Daarin kunnen onderzoekers in de toekomst veilig en ethisch verantwoord een grote hoeveelheid data aan elkaar koppelen. Zo kunnen ze historische gegevens, tekstdata, afbeeldingen, enquêtedata en social media data gecombineerd analyseren, om urgente maatschappelijke vraagstukken te beantwoorden.

SSHOC-NL is een samenwerking tussen ODISSEI (Open Data Infrastructure for Social Science and Economic Innovations) en CLARIAH (Common Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities) en vijftien nationale kennispartners. De samenwerking maakt verdere ontwikkeling van ODISSEI en CLARIAH mogelijk. Als twee brede en succesvolle digitale infrastructuren willen zij nieuwe onderzoekslijnen met grote maatschappelijke relevantie gaan faciliteren.

Digitale infrastructuur voor de sociale en geesteswetenschappen

De sociale en geesteswetenschappen (SGW) beslaan een grote verscheidenheid aan onderzoeksdomeinen: van economie en sociologie tot taalwetenschap en geschiedenis. Toch delen ze een behoefte aan infrastructurele oplossingen die grotendeels uniek zijn voor SGW als geheel. Er is bijvoorbeeld behoefte aan veilige en flexibele digitale omgevingen om gevoelige data te kunnen analyseren. SSHOC-NL bundelt innovaties, zoals het maken van deze veilige digitale omgeving, en kan zo een digitale infrastructuur blijven ontwikkelen voor het delen, koppelen en combineren van data, hulpmiddelen en diensten.

Pearl Dykstra, Scientic Director van ODISSEI, is enthousiast over de subsidie. ‘SSHOC-NL is nationaal en internationaal een uniek en veelbelovend initiatief. De sociale wetenschappen en geesteswetenschappen hebben de handen ineengeslagen om onderzoekers te voorzien van computationele vaardigheden, verrijkte data en veilige hulpmiddelen die hen zullen helpen maatschappelijke transformaties, crises en verdeeldheid te analyseren op manieren die voorheen onmogelijk waren.’

Maatschappelijke vraagstukken als polarisatie, ongelijkheid en klimaatverandering centraal

Binnen de infrastructuur zijn verschillende interdisciplinaire onderzoekslijnen mogelijk. Zo kunnen er inzichten verkregen worden over polarisatie in de maatschappij door te kijken naar de rol van berichtgeving in verschillende media in de vorming van houdingen, waarden en gedrag van individuen.

Ook zijn er veel data beschikbaar over sociale ongelijkheid. Gecombineerde data over historische en hedendaagse ongelijkheden kunnen onderzoekers helpen begrijpen hoe deze door de jaren heen worden versterkt en weerspiegeld in de samenleving.

Daarnaast stelt de snelle toename in rekenkracht die beschikbaar is voor de analyse van geo-ruimtelijke datasets over individuen door de ODISSEI Secure SuperComputer (OSSC) onderzoekers in staat om dergelijke data te combineren met historische data en data over lokaal milieubeleid. Dat biedt nieuwe inzichten over bepalende factoren voor en consequenties van klimaatverandering.

De rol van Centerdata

Centerdata speelt als beheerder van het LISS panel een centrale rol in het samenwerkingsverband. In het LISS panel, operationeel sinds 2007, kunnen onderzoekers vragenlijsten voorleggen aan een representatieve groep van zo’n 7.500 Nederlanders. Daarin kunnen ze ook op innovatieve manieren experimenten en longitudinale onderzoeken uitvoeren. Onderzoek in het LISS panel helpt ons beter te begrijpen hoe mensen reageren op maatschappelijke veranderingen.

Onderzoekers van organisaties die deelnemen aan ODISSEI krijgen standaard een korting als ze nieuwe data in het LISS panel willen verzamelen. Ook wordt jaarlijks de open LISS-ODISSEI call voor onderzoekers georganiseerd, waarmee gratis data kan worden verzameld in het LISS panel.

Joris Mulder, LISS coördinator en senior onderzoeker bij Centerdata, is ‘task leader’ van onderzoeken voor ODISSEI in het LISS panel. Prof. dr. Marcel Das, directeur van Centerdata, maakt deel uit van de Management Board van ODISSEI, die verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding.