In de eerste weken na de COVID-19-uitbraak in maart namen risicogroepen zoals ouderen en mensen met bestaande longproblemen en diabetes niet vaker preventiemaatregelen dan anderen. Mensen met hartproblemen namen wel iets vaker maatregelen in de eerste weken, maar bijna de helft van de personen in risicogroepen nam geen maatregelen. Niettemin, in de eerste weken schatten zij de kans om ziek te worden na besmetting wél hoger in dan anderen. Mensen die vóór de uitbraak eenzaam, depressief of angstig waren, schatten de kans om na besmetting ernstig ziek te worden ook hoger in, maar namen toch niet vaker preventieve maatregelen. Dit blijkt uit een groot longitudinaal bevolkingsonderzoek dat is uitgevoerd door CentERdata en Tilburg University.
Aan het onderzoek hebben ongeveer 3500 mensen deelgenomen die representatief zijn voor de volwassen Nederlandse bevolking. Zij hebben vóór de corona-uitbraak (eind 2019) vragenlijsten ingevuld over hun fysieke en mentale gezondheid en eenzaamheid. In de eerste weken van maart 2020 beantwoordden zij vragen over coronagerelateerde onderwerpen waaronder preventiemaatregelen. In die periode had in totaal ruim 55% geen enkele maatregel getroffen om besmetting te voorkomen.
Uit de resultaten blijkt verder dat mannen minder vaak maatregelen troffen om besmetting te voorkomen dan vrouwen, en mensen met een lagere opleiding minder vaak dan mensen met een hogere opleiding. In de eerste weken nam het percentage mensen dat maatregelen trof wel toe van 30% naar 65%.
Intelligente lockdown
Sinds de eerste weken van maart is er veel veranderd en verbeterd. Momenteel zitten we in een fase waarin de intelligente lockdown waar mogelijk in stappen wordt afgebouwd. Toch moeten mensen zich aan bepaalde preventieve maatregelen houden om nieuwe besmettingen en uitbraken te voorkomen.
Extra aandacht
De resultaten roepen de vraag op of ouderen, mannen, mensen met bestaande longproblemen en diabetes, of een lagere opleiding in de doorlopende voorlichting extra en gerichte aandacht behoeven. Belangrijke les uit de eerste weken na de uitbraak is immers dat zij minder geneigd waren maatregelen te treffen, ook al was een deel meer bevreesd ernstig ziek te worden na besmetting.
Het onderzoek is uitgevoerd onder leden van het LISS panel, beheerd door CentERdata, en is sinds maart door een breed onderzoeksteam voortgezet.
Meer weten?
Lees het volledige onderzoek 'Pre-outbreak determinants of perceived risks of corona infection and preventive measures taken. A prospective population-based study’ welke op 1 juli 2020 is gepubliceerd in het gezaghebbende peer-reviewed wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE.
Vind je dit onderwerp interessant? Raadpleeg dan ook eens de andere artikelen die wij gepubliceerd hebben over onderzoeken naar de maatschappelijke gevolgen van de coronacrisis:
– Nederlanders voorzien economische klappen door coronacrisis
– Dataverzameling in LISS panel toont effect ‘thuisonderwijs’ tijdens COVID-19