Centerdata bouwt mee aan COORDINATE[1]. Dit is een pilot project voor de ontwikkeling van een nieuwe grootschalige, Europese onderzoeksinfrastructuur voor onderzoek naar het welzijn van kinderen en jongeren. Werkpakketleider Maurice Martens: ‘We gaan hier hetzelfde voor doen als bij het succesvolle project SHARE (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe), een breed onderzoek naar ouderdom. Daar werken we als Centerdata al zo’n twintig jaar aan. Met aan de ene kant de tooling, de hele digitale infrastructuur en aan de andere kant de maatschappelijke en wetenschappelijke surveys, het onderzoek zelf. Mogelijk wordt dit nieuwe project voor kinderen zelfs uitgebreider’.

Martens is trots op het nieuwe Europese Infrastructuurproject. Hij ziet dat de vraag naar de expertise op dit gebied groeiende is. ‘Dat merken we o.a. aan de expansie van SHARE. Dat is misschien wel een van de grootste Europese projecten in de sociale wetenschappen. Geweldig als je je bedenkt dat wij als Centerdata al die vragenlijsten over ouderdomsonderzoek maken voor alle EU-landen (uitgezonderd Ierland). Dus 26 EU landen en daarnaast Israël en Zwitserland. Dat betekent dat duizenden onderzoekers allemaal aan de slag zijn met data die er zonder ons nooit was geweest. Dat is heel bijzonder’, aldus de werkpakketleider. ‘We laten daarmee goed zien wat we te bieden hebben en dat roept een nieuwe behoefte op. Fantastisch om deze kennis nu voor juist een hele jeugdige doelgroep in Europa in te kunnen zetten in COORDINATE. Hoe groeien kinderen in Europa nu eigenlijk op in dit digitale tijdperk?’

Europees werkpakketleider

Centerdata werkt voor het project COORDINATE aan drie werkpakketten. Die behelzen o.a. een pilot survey en het inrichten van portals voor dataopslag en -toegang. Centerdata is voor deze twee werkpakketten binnen COORDINATE werkpakketleider. Daarnaast is een ander onderdeel van het project een uitwisselingsprogramma. ‘Daardoor maken we het mede mogelijk voor jonge buitenlandse onderzoekers om een tot drie weken onderzoek te doen met bestaande data. Heel mooi dat kennis zo gedeeld wordt. Daar dragen we graag aan bij,’ aldus Martens. ‘Zo is er in het najaar 2022 een PhD-student uit Zagreb voor onderzoek bij ons in huis geweest. Social Integration and Youth Life Satisfaction; Comparison of Rural and Urban Youth in the Netherlands is het onderwerp van zijn onderzoek geweest met onze LISS data’.

Opdrachtgever

Opdrachtgever voor COORDINATE is een Europese studiegroep onder leiding van Professor Gary Pollock van de Manchester Metropolitan University.  We hebben hem eerder in Tilburg verwelkomd. Inzet van de studiegroep is om op basis van nieuw te verzamelen data over het welzijn van kinderen en jeugd in Europa beleidsmedewerkers nieuw beleid te kunnen laten opstellen. Centerdata bouwt de benodigde infrastructuur hiervoor met vragenlijstsoftware, een omgeving om de vertalingen in te managen, tooling voor steekproefbeheer, applicaties waar interviewers mee op pad gaan, tools om de data te cleanen en portals om de data uiteindelijk met onderzoekers en beleidsmakers te delen; bij elkaar de DataCTRL survey tool suite. Martens: ‘Aan de hand van een in het Engels ontwikkelde bronversie van de vragenlijst, maken we landspecifieke vragenlijsten die we vervolgens inbedden in de applicatie voor de interviewers.’

‘Goed geoliede machine’

Martens licht toe dat het succes mede is ontstaan door de juiste variatie in het ontwikkelteam: ‘De infrastructuur hebben wij als Centerdata samen gebouwd. Dat doen we met een centraal team, niet alleen IT-ers, maar ook survey onderzoekers en data-analisten. Zo wordt alle expertise optimaal ingezet. We vullen elkaar aan en versterken elkaar op die manier: één team gefocust op zowel de ontwikkeling van de vragenlijsten, als op de technische architectuur eromheen. We zijn een ‘goed geoliede machine’ zoals ze dat wel eens noemen’, aldus de conclusie van de werkpakketleider over de synergie in het Europese project.

Drieledige aanpak

Maar de aanpak van Centerdata is drieledig bij Europese projecten, licht Martens als werkpakketleider toe: ‘Enerzijds programmeren we vragenlijsten voor de verschillende Europese landen. En anderzijds ontwikkelen we daarvoor zoals gezegd de software, de tooling voor de vertaling van de vragenlijsten. Een derde poot is dat we onze expertise inzetten waar dat gevraagd wordt voor het adviseren van een geheel project. Want inmiddels hebben we zoveel ervaring dat we met regelmaat gevraagd worden om die expertise in te zetten in andere landen. Hoe pak je zo’n project aan, is dan de vraag. Onze toegevoegde waarde is daarbij dan vooral ontzorgen.’

Meer dan twintig jaar ervaring

Martens vertelt dat Centerdata meer dan twintig jaar ervaring heeft opgebouwd met Europese projecten. ‘Behalve SHARE en nu COORDINATE, werken we ook aan E.S.S. (European Social Survey) en E.V.S. (European Values Study), Europese onderzoeken gericht op sociale vraagstukken. Hoe denkt de Europeaan over gezondheid, politiek, maatschappelijke ontwikkelingen; dat soort vragen worden per land gesteld. Vervolgens worden de antwoorden vertaald en geharmoniseerd. Zodat er een eensluidend antwoord komt over wat de Europeaan vindt van kwesties. Heel belangrijke informatie natuurlijk om te kunnen sturen op onderzoek en beleid. Ook andere partijen die iets willen doen met meertaligheid over de tijd heen, in een longitudinaal onderzoek met een panel, kunnen bij ons terecht.’

Vraag van wetenschappers

Het SHARE project is ooit begonnen met een vraag van een paar wetenschappers, zo blikt Martens terug in de tijd. ‘In onder andere de V.S. zagen ze een reeks uitdagingen aankomen wanneer de generatie babyboomers ouder zou worden. Om dat te onderzoeken is ooit de HRS (Health and Retirement Study) opgestart. Deze uitdaging werd ook in Europa gezien. Een aantal wetenschappers heeft toen aangegeven bij de EU dit te willen onderzoeken. Zo is SHARE ontstaan. Maar binnen Europa heb je natuurlijk te maken met veel meer talen en culturen. Daar moest een complete organisatie voor worden opgetuigd om dit onder de loep te kunnen nemen. Op zoek naar partners zijn ze vervolgens bij ons uitgekomen. Niemand had toen kunnen bedenken, dat we twintig jaar later een hele set aan tools en de expertise zouden ontwikkelen om zoveel grote internationale studies te ondersteunen.’

GUIDE nieuwste loot

GUIDE is de nieuwste loot aan de boom van Europese projecten, vertelt de werkpakketleider. ‘Deze studie, Grown Up In Digital Europe staat nu nog in de kinderschoenen. Het is een cohortstudie waarbij kinderen om de vijf jaar worden bezocht en waarbij tegelijkertijd de ouders ook een vragenlijst wordt voorgelegd. Het is de bedoeling dat deze studie over een paar jaar gaat draaien. COORDINATE is de voorbereiding daarop, een pilotstudie. Hoe gaan we het aanpakken? Met vier landen verzorgen we nu de voorbereiding; een netwerk opbouwen, samplen, vragenlijsten maken, ethische bezwaren de juiste aandacht geven. We testen nu de vragenlijsten van straks.’ Martens besluit trots met de woorden: ‘Dat wij vanuit Centerdata werkpakketleiders binnen dit project mogen zijn, is echt een enorme eer.’

[1] COORDINATE staat voor COhort cOmmunity Research and Development Infrastructure Network

for Access Throughout Europe