Arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt in het onderwijs

Onderzoek naar werk, inkomen en vacatures

De Nederlandse arbeidsmarkt is continu in beweging. Door de coronacrisis worden sommige sectoren zo hard getroffen dat er mensen zonder werk komen te zitten. Recent hebben we via data science technieken onderzoek gedaan of een deel van hen kan doorstromen naar werk in andere branches. Het is zomaar een van de voorbeelden van wat wij doen aan arbeidsmarktonderzoek, want er zijn vele mogelijkheden.

Met behulp van onderzoek krijgt u feiten, cijfers en informatie boven tafel als input voor nieuw (strategisch) beleid. Zo kan het overheden, organisaties en instanties helpen om betere keuzes te maken voor de toekomst. Onderzoek kan ook van pas komen om beleid te evalueren of om meer grip te krijgen op ontwikkelingen. We kunnen uiteenlopende onderzoeksmethoden inzetten om u te voorzien van de juiste data en informatie.

Voorbeeld van de invloed van digitalisering op de arbeidsmarkt

Een greep uit ons werk

Onderwijsarbeidsmarkt

  • Voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) stellen wij al meerdere jaren Arbeidsmarktramingen op. Deze geven inzicht in de vraag naar en het aanbod van leraren op landelijk en regionaal niveau, en daarmee in eventuele tekorten aan leraren. Wij maken deze ramingen met behulp van Mirror: een microsimulatiemodel waarin de keuzes van alle in het onderwijs werkzame medewerkers gemodelleerd en gesimuleerd worden.
  • Daarnaast maken we regionale rapporten van de belangrijkste arbeidsmarktgegevens die voortkomen uit de arbeidsmarktramingen.
  • Ook verzamelt Centerdata informatie over de gegeven lessen in het voortgezet onderwijs via de Integrale Personeelstellingen Onderwijs (IPTO). Bij alle scholen in het voortgezet onderwijs worden op persoonsniveau gegevens verzameld over onder meer de gegeven vakken, het aantal leseenheden per vak, het onderwijstype, het leerjaar, en de bevoegdheid om het betreffende vak te geven.
  • Tot slot stellen we al meerdere jaren op rij voor het ministerie van OCW de Loopbaanmonitor Onderwijs op. Daarin worden vragen beantwoord als: hoe is de arbeidsmarktsituatie van pas afgestudeerde leraren? En wat is het beroepsrendement van de lerarenopleidingen?

Arbeidsmarkt en data science

Vergaande automatisering en robotisering, kunstmatige intelligentie, nieuwe technologieën als het Internet of Things (IoT) en 3D-printing: steeds meer bedrijven en organisaties maken actief werk van digitalisering van hun bedrijfsprocessen. Welke beroepen en welke vaardigheden worden hierdoor vooral geraakt? En wat zijn de gevolgen daarvan voor werknemers en hun carrièreperspectieven? Wat zijn de ‘skills van de toekomst’?

In opdracht van een breed consortium (bestaande uit onder meer het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), het sectorfonds voor ICT, CA-ICT, en vijf van de Nederlandse topsectoren) liet Centerdata meerdere technieken op het vlak van Natural Language Processing los op een grote dataset. Het doel: veranderingen in de vraag naar bepaalde digitale en niet-digitale vaardigheden in kaart brengen.

Instrument brengt transitiemogelijkheden in kaart

Behalve het meten van het effect van digitalisering en automatisering op diverse sectoren, beroepen en vaardigheden, voeren we met behulp van data science-technieken ook ander onderzoek uit op het gebied van arbeidsmarkt. We hebben een instrument ontwikkeld waarmee je enerzijds de ontwikkeling van vaardigheden en functies in kaart kunt brengen, zoals bijvoorbeeld veranderingen door digitalisering en automatisering, waardoor er bepaalde skills meer gevraagd zijn en bepaalde functies meer in trek. Anderzijds is er d.m.v. ons instrument een skills-based matching van banen mogelijk. Dat wil zeggen dat je o.b.v. de gegeven set aan competenties, vaardigheden, kennis, werkervaring, opleidingsniveau etc. kijkt welke andere functies geschikt zouden kunnen zijn. Je kijkt dus níet o.b.v. een cv of de opleiding die een persoon ooit afgerond heeft, maar veel breder.

Het instrument kan gebruikt worden om naar kansrijke en toekomstbestendige transities te kijken, zowel voor de hele Nederlandse arbeidsmarkt als voor bepaalde sectoren. Je kunt ‘m inzetten vanúit krimpende beroepen, dus beroepen waarnaar er in de toekomst minder vraag is, bijvoorbeeld secretaresses. Daarnaast kunnen we o.b.v. het instrument inzichtelijk maken hoe banen vervuld kunnen worden waar er veel vraag naar is en waar het moeilijk is om geschikte mensen te vinden, bijvoorbeeld in de ICT of in beroepen die te maken hebben met de energietransitie.

Uiteraard kan het instrument ook ondersteuning bieden in de zoektocht naar nieuw werk voor personen wiens banen en/of sectoren geraakt zijn door de coronacrisis. Zo hebben we vorig jaar bijvoorbeeld analyses gedaan voor de werkgevers op Schiphol, toen zij vele duizend mensen moesten ontslaan en aan een andere baan helpen.

Maar we adviseren ook de topsector energie en alle partijen die te maken hebben met de energietransitie. Zij weten vaak niet waar ze gekwalificeerde werknemers vandaan kunnen halen. Zo hebben we voor de meest prangende tekortberoepen, de zogenaamde doelberoepen uit het Klimaatakkoord, veel opties kunnen vinden. O.a. trouwens veel transities vanuit de luchtvaart, waardoor er dus een win-winsituatie is ontstaan en je een ontslagen vliegtuigmonteur een kans kunt geven om straks bijvoorbeeld aan de slag te gaan als monteur elektriciteitsnet.

Data visualisatie en dashboards

Centerdata is ook gespecialiseerd in data visualisaties en het ontwikkelen van dashboards. Zo ontwikkelen wij het dashboard voor de monitoring van de Regionale Mobiliteitsteams, de RMTs die nu in alle 35 arbeidsmarktregio’s opgericht worden in het kader van aanvullende dienstverlening aan personen die dreigen hun baan kwijt te raken of zijn kwijtgeraakt vanwege de coronacrisis.

Meer over data science?

Analyse van de arbeidsmarkt met behulp van data science

Arbeidsmarktonderzoek met surveys

Voorbeeldproject: Quick Scan vacatures kinderopvang

De afgelopen jaren heeft de arbeidsmarkt van kinderopvang voortdurend in het teken gestaan van tekorten en (aanhoudend) openstaande vacatures. In 2020 heeft Covid-19 een grote rol gespeeld in de beschikbaarheid van kinderopvang. De maatregelen om Covid-19 te bestrijden hebben mogelijk ook gevolgen voor de arbeidsmarkt. Dit was aanleiding voor het Platform Arbeidsmarkt Kinderopvang om Centerdata aan het begin van 2021 een Quick Scan te laten uitvoeren onder werkgevers in kinderopvang om de actuele arbeidsmarktsituatie en de verwachtingen hierover in kaart te brengen.

Meer weten? Neem contact op.

Over ons
dr. Patricia Prüfer
dr. Patricia Prüfer
Hoofd afdeling Beleidsonderzoek & Analyse
drs. Boukje Cuelenaere
drs. Boukje Cuelenaere
Hoofd afdeling Survey Onderzoek